PRAKRUANGTHAI.ORG - ศูนย์พระเครื่องไทย พระพุทธรูป วัตถุมงคล และวัตถุโบราณ

15. ปางนาคปรก
ภายหลังที่ตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณแล้ว 42 วัน พระพุทธเจ้าได้เสด็จไปประทับบำเพ็ญ สมาบัติเสวยวิมุติสุขซึ่งเกิดแต่ความพ้นจากกิเลสาสวะอยู่ ณ ร่มไม้จิก ( มุจลินทพฤกษ์ ) ต้นหนึ่ง อันอยู่ทางทิศตะวันออกของพระมหาโพธิ์พฤกษ์ เป็นเวลา 7 วัน มีพระยานาคตนหนึ่งชื่อ มุจลินท์นาคราช อาศัยอยู่ในสระใหญ่ใกล้ๆที่นั้น ขึ้นมาแสดงอิทธิฤทธิ์ แผ่พังพาน และวงขนดกายเป็น 7 รอบ ล้อมพระพุทธเจ้าไม่ให้ถูกต้องลมและฝน จนกระทั่งฝนหาย จึงแปลงร่างเป็นมนุษย์เข้าไปเฝ้าพระพุทธเจ้า
ต่อจากนั้นพระพุทธเจ้าก็ออกจากสมาบัติเสด็จดำเนินไปสู่ร่มไม้เกต(ราชายตนะพฤกษ์)อันอยู่ทางทิศใต้
ของไม้จิกต้นนั้น

พระพุทธรูปปางนาคปรก ทำเป็นพระพุทธรูปอยู่ในพระอิริยาบทนั่งขัดสมาธิ หงายพระหัตถ์ทั้งสองข้างวางซ้อนบนพระเพลา (อย่างท่าปางสมาธิ ) มีรูปพระยานาค ( 5 เศียรบ้าง 7 เศียรบ้าง ) แผ่พังพานอยู่เบื้องพระปฤษฎางค์ ขอเป็นพุทธบัลลังก์บ้าง ล้อมพระองค์บ้าง และบางทีก็มีรูปต้นจิกด้วย

พระพุทธรูปปางนาคปรกนี้ โดยปกติจะทำพระหัตถ์เป็นอย่างท่าปางสมาธิ วางมือซ้อนอยู่บนพระเพลา
มีพบทำพระหัตถ์เป็นอย่างท่าปางมารวิชัยบ้างเหมือนกัน แต่มักจะเป็นพระพิมพ์ที่เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย เท่าที่พบมีเพียงองค์เดียว คือพระพุทธรูปปางนาคปรก สำริด สมัยศรีวิชัย มีจารึกที่ฐานว่าสร้างขึ้น
ในพ.ศ. 1726

พระพุทธรูปปางนี้นิยมสร้างเป็นพระพุทธรูปประจำวันของผู้ที่เกิดวัยเสาร์ และบูชาตามพิธีทักษา

1. ปางประสูติ
2. ปางมหาภิเนษกรมณ์
3. ปางทรงตัดพระเมาลี
4. ปางทุกรกิริยา
5. ปางทรงรับมธุปายาส
6. ปางเสวยมธุปายาส
7. ปางลอยถาด
8. ปางทรงรับหญ้าคา
9. ปางสมาธิ
10. ปางมารวิชัย
11. ปางถวายเนตร
12. ปางจงกรมแก้ว
13. ปางเรือนแก้ว
14. ปางห้ามมาร
15. ปางนาคปรก
16. ปางฉันสมอ
17. ปางประสานบาตร
18. ปางรับสัตตูก้อน สัตตูผง
19. ปางพระเกศธาตุ

20. ปางรำพึง
21. ปางปฐมเทศนา
22. ปางประทานเอหิภิกขุ
23. ปางภัตตกิจ
24. ปางห้ามสมุทร
25. ปางชี้อัครสาวก
26. ปางประทับเรือขนาน
27. ปางแสดงอิทธิปาฏิหาริย์
28. ปางอุ้มบาตร
29. ปางทรงรับผลมะม่วง
30. ปางแสดงยมกปาฏิหาริย์
31. ปางเสด็จลงจากดาวดึงส์
32. ปางเปิดโลก
33. ปางห้ามพระแก่นจันทน์
34. ปางประทับยืน
35. ปางลีลา
36. ปางสมาธิเพชร
37. ปางสรงน้ำฝน
38. ปางขับพระวักกลิ

39. ปางประทานอภัย
40. ปางประทานพร
41. ปางโปรดสัตว์
42. ปางคันธาระ
43. ปางขอฝน
44.ปางปลงกรรมฐาน
45.ปางสนเข็ม
46.ปางทรงจีวร
47.ปางประดิษฐานรอยพระพุทธบาท
48.ปางปาเลไลยก์
49.ปางห้ามญาติ
50.ปางทรมานพระยามหาชมพู
51. ปางทรงพิจารณาชราธรรม
52. ปางนาคาวโลก
53. ปางแสดงโอฬาริกนิมิต
54. ปางปลงอายุสังขาร
55. ปางทรงรับอุทกัง
56. พระปางไสยาหรือปรินิพพาน